Penitentiaire gegevens (SIDIS, Griffie)
Van de inhoud van de documenten mag geen enkel gebruik worden gemaakt zonder uitdrukkelijke en nauwkeurige bronvermelding.
Toepassingsmogelijkheden van het elektronisch toezicht in het kader van de voorlopige hechtenis
Auteurs: DE MAN C., MAES E., MINE B., VAN BRAKEL, R.
Referentie: Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie, Operationele Directie Criminologie, Brussel, december 2009, 304p.
Type document: Onderzoeksrapport
Onderwerp : In dit rapport wordt verslag gedaan van een onderzoek naar de toepassingsmogelijkheden van elektronisch toezicht in de fase van het gerechtelijk vooronderzoek. In een eerste deel wordt de situatie geschetst in het buitenland en wordt ook de actuele toepassing van ET in België behandeld. Een tweede deel omvat de resultaten van rondetafelgesprekken met praktijkactoren en van een screening van gerechtelijke dossiers. De studie naar het profiel van de beklaagdenpopulatie en de duur van de voorlopige hechtenis is opgenomen in een derde deel. Afgesloten wordt met een transversale analyse van de belangrijkste onderzoeksresultaten en de formulering van relevante beleidsaanbevelingen of mogelijke denkpistes bij eventuele invoering van ET in het kader van de voorlopige hechtenis.
Auteurs: DE MAN C., MAES E., MINE B., VAN BRAKEL, R.
Referentie: Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie, Operationele Directie Criminologie, Brussel, december 2009.
Type document: Onderzoeksrapport
Onderwerp : Dit document omvat de bijlagen bij het onderzoeksrapport ‘Toepassingsmogelijkheden van het elektronisch toezicht in het kader van de voorlopige hechtenis’
Auteurs : MAES E., VANNESTE C. (dir.)
Referentie : Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie, Departement Criminologie, Onderzoeksproject, Brussel, geactualiseerde versie januari 2008.
Type van document : Voorstelling van onderzoeksproject
Onderwerp : Dit onderzoek, gevoerd in samenwerking met het Directoraat-Generaal uitvoering van straffen en maatregelen, beoogt een regelmatige wetenschappelijke exploitatie van de penitentiaire gegevensbank. Betracht wordt de ontwikkeling van een systematische en gecontextualiseerde analyse van de evolutie van diverse pertinente factoren, waarbij deze gegevens tevens in relatie worden gebracht met gegevens uit andere gegevensbanken met betrekking tot de werking van de strafrechtsbedeling, meer in het bijzonder met gegevens over veroordelingen.
Productie en exploitatie van gegevens betreffende de toepassing van de wet houdende oprichting van strafuitvoeringsrechtbanken en de wet betreffende de externe rechtspositie van gedetineerden
Auteurs : MAES E., VANNESTE, C. (dir.)
Referentie : FOD Justitie, Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie, Brussel, september 2008, 10p.
Type van document: Voorstelling van onderzoeksproject
Onderwerp : Dit onderzoek heeft betrekking op de aanmaak en analyse van een aantal statistische gegevens met betrekking tot de toepassing van de nieuwe wetgeving inzake de externe rechtspositie van veroordeelden tot vrijheidsberovende straf en de oprichting van strafuitvoeringsrechtbanken. In het kader van dit project zal in eerste orde hoofdzakelijk worden gewerkt op basis van de gegevens die worden geregistreerd in de voor de strafuitvoeringsrechtbanken ontworpen databank SURTAP.
Auteurs : MAES, E. (i.s.m. Samuel DELTENRE en Willy VAN DEN BERGH)
Referentie : FOD Justitie, Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie, Brussel, 26 september 2006, 37p. + bijlagen
Type document: Onderzoeksnota
Onderwerp : In deze onderzoeksnota wordt gerapporteerd over een kleinschalig onderzoek naar de anno 2006 gehanteerde werkwijze inzake strafberekening en –uitvoering van gevangenisstraffen en de implicaties ervan voor de omvang van de gevangenispopulatie. Ter illustratie wordt één en ander ondersteund met empirische gegevens over o.a. de ‘ouderdom’ van nog steeds in uitvoering zijnde vonnissen tot vrijheidsberovende straf. Eveneens worden een aantal alternatieve pistes geformuleerd, waarbij telkens wordt nagegaan welke implicaties de voorgestelde ingrepen zouden hebben in de praktijk.
Proeve van werklastmeting van de toekomstige strafuitvoeringsrechtbanken. Een simulatie-oefening op basis van data in verband met de strafuitvoeringpraxis tijdens het jaar 2004
Auteurs : MAES, E.
Referentie : FOD Justitie, Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie, Brussel, december 2005 (met update: mei 2006), 10p. + bijlagen
Type document:Onderzoeksnota
Onderwerp : In deze onderzoeksnota wordt verslag gedaan van een kleinschalig simulatie-onderzoek naar de werklast van de strafuitvoeringsrechtbanken die sedert 1 februari 2007 operationeel zijn. Voor deze analyse werd, uitgaande van de stand van zaken van het wetgevingsproces in maart 2005, gebruik gemaakt van cijfergegevens met betrekking tot de strafuitvoering tijdens het jaar 2004. Deze simulatie-oefening kadert binnen een ruimer onderzoeksproject in verband met de opvolging van de toepassing van het nieuwe wetgevend kader inzake strafuitvoeringsrechtbanken en externe rechtspositie van veroordeelden tot vrijheidsstraf.
De la production à l’exploitation statistique : l’intervention scientifique dans tous ses états
Auteurs : VANNESTE C., DELTENRE S., DETRY I., GOEDSEELS E., JONCKHEERE A., MAES E.
Referentie : VESENTINI F. (dir), Les chiffres du crime en débat. Regards croisés sur la statistique pénale en Belgique (1830-2005), Académia-Bruylant, 2005, 193-217.
Type van document : Externe publicatie – bijdrage aan collectieve publicatie
Onderwerp : Deze bijdrage behandelt verscheidene aspecten van de wetenschappelijke bijdragen in de informatiseringsprocessen van de strafrechtsbedeling. Vanuit onderzoekservaringen van het departement criminologie van het NICC, worden ter zake enkele denkpistes aangereikt voor wat de productie en exploitatie van statistische gegevens betreft in drie onderscheiden domeinen van de Belgische strafrechtsbedeling, met name de jeugdrechtbanken, de gevangenisadministratie en de “parajustitiële” sector, recent geherstructureerd in de schoot van de justitiehuizen.
Pre-trial detention and prison overcrowding in Belgium
Auteur : MAES E.
Referentie : Tekst van een presentatie die werd gehouden op de 4th Annual Conference of the European Society of Criminology (Amsterdam, 25-28 augustus 2004)
Type van document : Bijdrage aan een congres (niet gepubliceerd)
Onderwerp : In deze tekst worden, naast een situering van de problematiek binnen de Europese context en een schets van de evolutie van de toepassing van de voorlopige hechtenis in België (1980-1999), de mogelijke effecten weergegeven van een begrenzing van de duur van de voorlopige hechtenis (volgens drie scenario’s: 3, 4 en 6 maanden) voor ‘niet-gewelddadige’ misdrijven op de omvang van de gevangenisbevolking (jaren 1996-2000). De analyse is nader uitgewerkt voor één van de bestudeerde jaren, nl. 1999.
Auteurs : DELTENRE S., MAES E.
Referentie : European Journal of Crime, Criminal Law and Criminal Justice, 2004, nr. 4, 348-370
Type van document : Externe publicatie - artikel in tijdschrift
Onderwerp : In dit artikel worden, naast een situering van de problematiek binnen de Europese context en een schets van de evolutie van de toepassing van de voorlopige hechtenis in België (1980-1999), de mogelijke effecten geanalyseerd van een begrenzing van de duur van de voorlopige hechtenis (volgens drie scenario’s: 3, 4 en 6 maanden) voor ‘niet-gewelddadige’ misdrijven op de omvang van de gevangenisbevolking (jaren 1996-2000). Voor één van de bestudeerde jaren, nl. het jaar 1999, wordt de analyse verder uitgediept.
Simulation de l’impact de quelques changements législatifs en matière de détention avant jugement
Auteurs : DELTENRE S., MAES E.
Referentie : gepubliceerd in Revue de Droit pénal et de Criminologie, 2004, 1, 83-117.
Type van document : Externe publicatie - artikel in tijdschrift
Onderwerp : Op basis van een analyse van de gevangenispopulatie van beklaagden waarbij rekening wordt gehouden met het contentieux dat aanleiding geeft tot voorlopige hechtenis, worden simulaties gemaakt van de impact van mogelijke wetswijzigingen op de gevangenispopulatie volgens hypothesen die geïnspireerd zijn op de in 2000 in Frankrijk ingevoerde wetswijzigingen. Op deze manier wordt enerzijds de impact gemeten van een verhoging van de toelaatbaarheidsdrempel voor voorlopige hechtenis, en anderzijds de impact van een begrenzing van de duur van de voorlopige hechtenis waarbij een onderscheid gemaakt wordt voor de te verwachten effecten naargelang het type van misdrijf, naargelang de instelling of nog naargelang het verblijfsstatuut van de betrokken populatie.
Auteur : DELTENRE S.
Referentie : gepubliceerd in Revue de Droit pénal et de Criminologie, 2003, 2, 168-205.
Type van document : Externe publicatie - artikel in tijdschrift
Onderwerp : In dit artikel wordt middels een samenlezing van enerzijds een driedimensionale analyse "stock-flux-gemidelde duur" van de gevangenispopulatie en anderzijds een analyse van de uitgesproken veroordelingen, uitgevoerd volgens een drieluik "aantal-volume-gemiddelde duur", gezocht naar de oorsprong van de penitentiaire inflatie : kan de oorsprong gevonden worden in een verzwaring van de door de rechter uitgesproken straf, of moet deze veeleer gezocht worden in wijzigingen van de praktijk en/of van de regelgeving inzake de uitvoering van vrijheidsberovende straffen?
Auteur : MAES E.
Referentie : Revue de Droit Pénal et de Criminologie, 2003, nr. 2 (février), 206-231
Type van document : Externe publicatie - artikel in tijdschrift
Onderwerp : In dit artikel worden de belangrijkste resultaten gepresenteerd van een onderzoek dat werd verricht naar het functioneren van de commissies voor de voorwaardelijke invrijheidstelling, en van een onderzoek op basis van penitentiaire data naar de evolutie van de toepassing van de voorwaardelijke invrijheidstelling (relatief belang, differentiatie naargelang strafduur, ...). Ook (methodologische) problemen die zich actueel stellen met betrekking tot onderzoek naar de V.I.-toepassing worden in dit kader belicht. Bij wijze van conclusie worden enkele concrete wetswijzigingen en praktische innovaties bepleit.
Auteurs : DELTENRE S., MAES E.
Referentie : Winket, Tijdschrift van de Federatie van Vlaamse Gevangenisdirecteurs, 2002, nr. 1, 6-31.
Type van document : Externe publicatie - artikel in tijdschrift
Onderwerp : In dit artikel worden de resultaten gepresenteerd van een simulatie-onderzoek naar een mogelijke wetswijziging op het vlak van de voorlopige hechtenis, met name de optie van een begrenzing van de duur van de voorlopige hechtenis (volgens drie scenario’s: 3, 4 en 6 maanden) voor ‘niet-gewelddadige’ misdrijven. Naast een uitgebreide bespreking van het methodologisch kader wordt aangegeven welke besparing van detentiecapaciteit mag worden verwacht bij de voorgestelde begrenzing van de duur van de voorlopige hechtenis (jaren 1996-2000). Voor één van de bestudeerde jaren (1999) worden de analyses verder uitgediept.
Studie van de evolutie van de gedetineerdenpopulatie volgens misdrijfcategorie (1980-1998)
Auteur : MAES E.
Referentie : Panopticon, Tijdschrift voor strafrecht, criminologie en forensisch welzijnswerk, 2002, nr. 4 (juli-augustus), 340-350.
Typen van document : Externe publicatie - artikel in tijdschrift
Onderwerp : Dit artikel beschrijft de evolutie van de penitentiaire bevolking (eindejaarsbevolking) tussen 1980-1998 aan de hand van misdrijven waarvoor de gedetineerden in detentie verblijven. Na een uiteenzetting over de gehanteerde methodologie worden achtereenvolgens resultaten gepresenteerd met betrekking tot de belangrijkste misdrijfcategorieën binnen de eindejaarsbevolking (jaar 1998), de eindejaarsbevolking naar misdrijf en wettelijke toestand toe (1998), de evolutie van de eindejaarsbevolking naargelang misdrijfcategorie (1980-1998) en mogelijke verklaringen hierbij (aantal opsluitingen vs. detentieduur).
Effectmeting van enkele mogelijke wetswijzigingen op het vlak van de voorlopige hechtenis
Auteurs : DELTENRE S., MAES E.
Referentie : Panopticon, Tijdschrift voor strafrecht, criminologie en forensisch welzijnswerk, 2002, nr. 3 (mei-juni), 196-211.
Type van document : Externe publicatie - artikel in tijdschrift
Onderwerp : In dit artikel worden, na een schets van de globale evolutie van de beklaagdenpopulatie (1980-1999) en een uiteenzetting van de methodologische aspecten van de studie, enkele concrete resultaten gepresenteerd van een simulatie-onderzoek naar twee mogelijke wetswijzigingen op het vlak van de voorlopige hechtenis, met name de optie van een optrekking van de toelaatbaarheidsdrempel voor de voorlopige hechtenis tot drie jaar (actueel één jaar) en de idee van een begrenzing van de duur van de voorlopige hechtenis (theoretische reflectie op basis van een afgeleide indicator voor de duur van de voorlopige hechtenis).
Effectmeting van enkele mogelijke wetswijzigingen op het vlak van de voorlopige hechtenis
Auteurs : DELTENRE S., MAES E.
Referentie : Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie, Hoofdafdeling Criminologie, Brussel, 9 maart 2001-6 september 2001.
Type van document : Onderzoeksrapport - studienota
Onderwerp : In deze studienota worden, na een schets van de globale evolutie van de beklaagdenpopulatie (1980-1999) en een uiteenzetting van de methodologische aspecten van de studie, enkele concrete resultaten gepresenteerd van een simulatie-onderzoek naar twee mogelijke wetswijzigingen op het vlak van de voorlopige hechtenis, met name de optie van een optrekking van de toelaatbaarheidsdrempel voor de voorlopige hechtenis tot drie jaar (i.p.v. één jaar) en de idee van een begrenzing van de duur van de voorlopige hechtenis.
Studie van de evolutie van de gedetineerdenpopulatie volgens misdrijfcategorie (1980-1998)
Auteur : MAES E.
Referentie : Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie, Hoofdafdeling Criminologie, Brussel, 11 september 2001, 15p. + bijl.
Type van document : Onderzoeksrapport - studienota
Onderwerp : Deze studienota beschrijft de evolutie van de penitentiaire bevolking (eindejaarsbevolking) tussen 1980-1998 aan de hand van misdrijven waarvoor de gedetineerden in detentie verblijven. Na een uiteenzetting over de gehanteerde methodologie worden achtereenvolgens resultaten gepresenteerd met betrekking tot de belangrijkste misdrijfcategorieën binnen de eindejaarsbevolking (jaar 1998), de eindejaarsbevolking naar misdrijf en wettelijke toestand toe (1998), de evolutie van de eindejaarsbevolking naargelang misdrijfcategorie (1980-1998) en mogelijke verklaringen hierbij (aantal opsluitingen vs. detentieduur).
L'analyse statistique des données de condamnations : plus-value pour la politique criminelle
Auteur : DELTENRE S.
Referentie : Institut National de Criminalistique et de Criminologie, Département de Criminologie, Note présentée au cabinet du Ministre de la Justice, Bruxelles, 6 avril 2000, 9 p.
Type van document : Onderzoeksrapport - studienota
Onderwerp : In deze nota wordt ingegaan op drie vragen inzake strafrechtelijk beleid, die ingevolge de analyse van statistisch cijfermateriaal aangaande veroordelingen in een nieuw daglicht worden geplaatst. Het betreft de regionale differentiatie van "sentencing" praktijken en de vertaling ervan in het totale volume van vrijheidsberovingen; de impact van de wetgeving met betrekking tot respectievelijk de invoering van de werkstraf en de overdracht van bepaalde bevoegdheden van de correctionele rechtbank naar de politierechtbank, op de toepassing van de korte gevangenisstraf; tenslotte de relatieve overrepresentatie van een minderheid van uitgesproken straffen in het totaal volume van opsluiting.
Simulations de la population pénitentiaire en fonction de scénarios d’aménagement des peines
Auteurs : DELTENRE S., MAES E.
Referentie : Institut National de Criminalistique et de Criminologie, Département de Criminologie, Note à l’attention du Ministre de la Justice, Bruxelles, 4 décembre 2000, 12 p.
Type van document : Onderzoeksrapport - studienota
Onderwerp : In deze nota wordt op basis van cijfergegevens met betrekking tot de uitgesproken straffen en met betrekking tot de gevangenispopulatie een simulatie gemaakt van de te verwachten gevangenispopulatie van veroordeelden tot 2004, enerzijds in de hypothese dat de straffen volledig worden uitgevoerd (zonder mogelijkheid tot vervroegde invrijheidstelling) en anderzijds in de hypothese dat de straffen voor 50% worden uitgevoerd.
